قبل از پاسخ به این سوال ابتدا باید کمی با آناتومی بخش مچ و اعصاب آن آشنا شویم.
در ناحیه ی مچ اعصاب مختلفی عبور میکند که یکی از آن اعصاب عصب مدین (median ) است.
زمانی که ما فعالیت زیادی را با مچ انجام میدهیم این عصب در تونل خود که تونل کارپال نام دارد، دچار فشار میشود و به همین علت با علائمی همچون گزگز انگشتان، مچ درد و بی حسی انگشتان خود را نشان میدهد.
این بیماری به نام سندرم تونل کارپال شناخته میشود که یکی از شایعترین درد های ناحیه ی مچ است.
چه کسانی بیشتر در معرض این سندروم هستند؟!
١- این بیماری در خانم های با محدوده سنی 40 تا 60 سال شایع می باشد.
٢-این بیماری در خانم های خانه دار که فعالیت زیادی را با مچ انجام میدهند و افرادی که شغل آن ها تایپ کردن است بسیار دیده میشود.
عوامل مستعد کننده ی این سندروم :
در بسیاری از مواقع علل فشردگی عصب میانی نامشخص است.
بااین‌حال بسیاری از علل ممکن است باعث ایجاد سندرم تونل کارپال شوند که عبارتند از:
سابقه خانوادگی بیماری‌های خاص نظیر دیابت، کم‌کاری غده تیروئید، رماتیسم مفاصل، بارداری، برخی جراحات و آسیب‌دیدگی‌ها در مچ دست
بررسی نشانه ها و علائم این سندروم :
علائم سندرم تونل کارپال به‌صورت تدریجی نمایان شده و معمولاً در شب و صبح زود شدت بیشتری پیدا میکنند.
سه علامت مهم این سندرم عبارتند از:
١- گِزگِز کردن انگشتان
٢-بی‌حسی
٣-درد
سایر علامت ها:
۴-افتادن اشیا از دست
۵-کاهش سرعت و چابکی در انجام فعالیت ها :نظیر بستن دکمه
۶-ضعف در مشت کردن دست
علائم گزگز کردن و بی حسی و درد این سندروم به طور عمده انگشت شست، انگشت نشانه انگشت میانی و نصف انگشت حلقه دیده میشود و در بعضی مواقع ممکن است این علائم به قسمت‌های دیگر هم کشیده شود.
امروزه افراد زیادی کارهای روزمره خود را به وسیله ی رایانه انجام میدهند.
این موضوع باعث افزایش احتمال بروز این سندروم در ابن افراد میشود.
راه های جلوگیری از بروز این سندروم در افرادی که زیاد تایپ میکنند :
١- باید این افراد سعی کنند تا صفحه نمایش و صفحه کلید را طوری تنظیم کنند تا حداقل فشار به ناحیه مچ دست آنها وارد شود. این فاصله باید به گونه ای رعایت شود تا در هنگام تایپ کردن، مچ دست و دست ها در یک امتداد و موازی نسبت به میز قرار بگیرد.
٢- به افرادی که خیلی تایپ می کنند توصیه می شود تا در هنگام تایپ، از مچ بند استفاده نمایند تا مچ دستشان احساس راحتی کند
٣- به افرادی که خیلی تایپ می کنند توصیه می شود تا قبل و بعد از کارکردن با صفحه کلید، ورزش کنند. حرکات ورزشی زیر به آنها توصیه می شود:
دست های خود را از سمت قفسه سینه به پهلوها باز و بسته کنند و چند مرتبه این کار را انجام دهند.
یک دست خود را به جلو آورده و بکشید و با دست دیگر، مچ دست مقابل را به سمت بالا و پایین نرمش دهید. دست ها را مشت کرده و با باز و بسته کردن آن به دست ها نرمش دهید.
هر یک از این ورزش ها را تا 5 شماره نگه داشته و سپس 5 شماره استراحت دهید و آن را چند بار قبل و بعد از فعالیت زیاد دست و مچ دست، تکرار کنید.
۴- پس از هر یک ساعت کار مداوم با کامپیوتر و تایپ کردن، چند دقیقه به دست های خود استراحت دهید. در طی استراحت، از جای خود بلند شوید و نفس عمیقی بکشید و دست های خود را تکان دهید تا خستگی دست ها برطرف شود. استراحت بین کار مداوم و انجام چند حرکت نرمشی، از انقباض و گرفتگی عضلات مچ دست جلوگیری می کند و احتمال ابتلا به سندروم تونل کارپال را به حداقل ممکن می رساند.
۵- طرز قرارگیری صحیح دست ها و مچ دست را در هنگام تایپ کردن رعایت کنید و این کار مستلزم صحیح نشستن در موقع تایپ کردن می باشد. درست نشستن، به پیشگیری از بیماری های کمر و ستون فقرات نیز کمک زیادی می کند.
۶- – اگر پس از کار طولانی با کامپیوتر، دچار دست درد شدید، سریعا مقداری یخ را روی دست خود بگذارید و به آن استراحت دهید تا از میزان التهاب و درد آن کاسته شود.
روش های درمان :
١- استراحت دادن به دستان :مهمترین راه درمانی پس از مشاهده ی علائم است.
٢-مچ بند:
باید توجه داشت که بهبود علائم بیماری با استفاده از مچ‌بند باید ظرف مدت چهار هفته نمایان شود.
٣- تزریق کورتیکواستروئید توصیه و تجویز میشود:
معمولاً یک مرتبه تزریق برای شروع درمان تجویز میشود. اگر یک‌بار تزریق جواب داد و باعث بهبودی شد ولی بیماری دوباره عود کرد، درمان مشابه دوباره تکرار میشود.
۴-طب سوزنی
۵-فیزیوتراپی
۶-لیزر درمانی
٧-تمرینات کاردرمانی
نمونه ای از تمرینات کاردرمانی دست جهت بهبود این سندروم :
خم نمودن مچ دست به سمت جلو: این حرکت باید به‌صورت آرام و ملایم بوده و حدود 5 ثانیه مچ دست را در این وضعیت قرار دهید. این حرکت باید روزی سه بار و هر بار 10 مرتبه تکرار شود.
خم نمودن مچ دست به سمت عقب: این حرکت باید به‌صورت ملایم و آرام باشد و 5 ثانیه در این وضعیت قرار گیرد. این حرکت نیز باید سه بار در روز و هر بار 10 مرتبه تکرار شود.
حرکت به پهلوی مچ دست: در این حرکت مچ دست آسیب‌دیده باید به‌آرامی به پهلو حرکت داده شده و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت بماند و دوباره به حالت اول برگردد. این حرکت را باید فرد سه بار در روز و هر بار 10 مرتبه انجام دهد.
حرکت کششی مچ دست: در این حرکت لازم است هر دو کف دست را روی یک میز قرار داده و به‌آرامی وزن خود را به روی مچ دست منتقل نمایید و به دستان خود تکیه دهید. هر با این حرکت را 15 تا 30 ثانیه انجام داده و سه بار در روز این حرکت را تکرار نمایید.
کشش مچ دست:در این حرکت لازم است مچ آسیب‌دیده توسط مچ سالم به جلو و عقب کشیده شود و هر کدام 15 تا 30 ثانیه به طول انجامد و هر یک از این حرمت‌ها را دوبار در روز انجام شود.
باز کردن و بستن انگشتان: انگشتان در دست آسیب‌دیده را باز کرده و به نمایید آرامی بر روی مفصل میانی انگشتان خم به‌طوری‌که 5 ثانیه در این حالت قرار گیرد. لازم است این حرکت سه بار و هر بار 10 مرتبه انجام شود.
خم کردن مچ دست آسیب‌دیده و جلو و به عقب: در این حرکت لازم است یک لیوان و یا قوطی را با کف دست گرفته و به سمت بالا و پایین نگه‌دارید. لازم است این حرکت 5 ثانیه طول بکشد و سه بار در روز و هر بار 10 مرتبه انجام شود.
تقویت انگشتان دست آسیب‌دیده: در این حرکت یک توپ پلاستیکی نرم باید به مدت 5 ثانیه فشرده شود. بهتر است این حرکت 10 بار در روز انجام شود.
٨-عمل جراحی :
در صورت نیاز و عدم پاسخ بیماری به راه های درمانی با عمل جراحی میزان فشار بر روی عصب را کم میکنند و با آزاد شدن عصب در ناحیه ی مچ میزان درد بیمار نیز کاسته میشود.
گردآورنده : حبیب علیشاهی،دانشجوی کارشناسی کاردرمانی شیراز
اقا لینک مطلبو من پیدا نکردم.میشه راهنماییم
کنید؟
لینک چی؟
کدوم مطلب ؟